POS is een samenwerkingsverband van ondernemende sportaanbieders. Zij bedienen meer dan de helft van de sportende Nederlanders. In dit vijfde artikel in de reeks over samenwerking schetsen Lodewijk Klootwijk en Elise van Bergenhenegouwen wat POS bijdraagt aan MOOI in Beweging. En wat het programma oplevert voor ondernemende sportaanbieders. Er zit meerwaarde in ‘onconventionele samenwerkingen’.

Meer mensen meer in beweging krijgen en de maatschappelijke impact zichtbaar maken van sportaanbieders; van grote brancheorganisaties als NL Actief, sportevenementenorganisaties tot kleinere zelfstandig ondernemers. Dat is de inzet van Platform Ondernemende Sportaanbieders (POS). ‘We zijn een sportkoepel die zich namens én met ondernemende sportaanbieders inzet voor een vitaler en sportiever Nederland’, zegt directeur Lodewijk Klootwijk. Hij heeft lang in de wereld van het golfen gewerkt. Zijn ondernemende geest vertaalt zich in de snelheid waarmee POS zich ontwikkelt; de organisatie bestaat nog maar drie jaar en groeit pijlsnel. Naast organisaties die uiteenlopende belangen behartigen – van yogaleraren tot personal trainers – sluiten steeds meer ‘grote jongens’ aan. Sinds kort is bijvoorbeeld de Eredivisie lid. En Le Champion, bekend van grote loop-, fiets- en wandelevenementen. Klootwijk: ‘Bij onze leden sporten en bewegen in totaal zo’n 7 miljoen mensen, meer dan de helft van de sporters in ons land. Wist je dat fitness drie keer zo groot is als voetbal? Ook dansen is een grote, en bijvoorbeeld klimmen wordt alsmaar populairder.’

Maatschappelijk bijdragen

De positie van de ondernemende sportaanbieders wordt steeds serieuzer genomen, stelt Klootwijk tevreden vast. Dat blijkt onder meer uit het gegeven dat POS partner is in het Sportakkoord. En terecht, vindt hij. Ondernemende sportaanbieders bereiken niet alleen veel sporters, ze zijn ook nog eens goed in mensen laten bewegen die dat niet zomaar doen. Bijvoorbeeld omdat zij zich niet zo aangesproken voelen door een ‘traditionele’ vereniging. Of omdat ze een chronische aandoening hebben en baat hebben bij een specialistische ondernemer die beweging op maat aanbiedt. Onderzoeksadviseur Elise van Bergenhenegouwen heeft haar sporen verdiend als marktonderzoeker en deed bij Sport NZ in Nieuw-Zeeland ervaring op binnen de sportsector. Ze benadrukt de maatschappelijke meerwaarde van ondernemende sport. ‘Het is een misvatting dat sportondernemers vooral voor de winst gaan. Natuurlijk, ze willen geld verdienen, maar voor de meesten is het vooral de passie voor de sport die ze drijft. Plus de mogelijkheid om iets bij te dragen aan de maatschappij.’

Brug tussen onderzoek en ondernemen

Deze inzet maakt weer dat POS een logische partner is in MOOI in Beweging, bevestigen beide geïnterviewden. Van Bergenhenegouwen, die lid is van de adviesraad van het programma, ziet de wederzijdse meerwaarde. ‘Mijn doel bij POS is om de witte vlekken in wetenschappelijk onderzoek naar de ondernemende sport te helpen vullen. Dat kan verbeteren door veel meer ondernemers te betrekken bij sport- en beweegonderzoek. Wij willen een brug bouwen tussen wetenschappers en ondernemers. Neem de MOOI-subsidieoproep ‘De prijs van sport’, mede bedoeld voor onderzoek naar financiële prikkels die sport en beweegdeelname vergroten. Veel ondernemers zijn geïnteresseerd in prijsdifferentiatie. We werken mee met het project SPRINTS dat de effecten van het ‘spelen’ met de prijs onderzoekt. Wat doet een lagere of hogere bijdrage met het sport- en beweeggedrag? Hoe vind je een goede balans tussen een aantrekkelijke prijs die de drempel verlaagt en een prijs waarmee een ondernemer toch bedrijfsmatig gezond kan blijven?’

Van elkaar leren

Er zijn meer MOOI-thema’s waarbij POS betrokken is. Denk aan de complexe maatschappelijke uitdaging rond sport en bewegen binnen de zorg, het exploiteren van accommodaties (betaalbaarheid van sport) en studies rond fitness, dans en vechtsport, populair onder mensen in een lage sociaaleconomische positie (bewoners in aandachtswijken). Van Bergenhenegouwen over die laatste uitdaging: ‘Ondernemende sportaanbieders trekken juist deze mensen, die vaak niet zijn opgegroeid in gezinnen waar georganiseerde sport standaard is en die als kind niet hebben gesport. Dan is de drempel naar bijvoorbeeld fitnessen lager dan je aansluiten bij een teamsport.’ Een heel ander thema is het onvoldoende gebruik van de bestaande sportinfrastructuur, vervolgt Klootwijk. In het MOOI in Beweging-project Spot On is POS een samenwerkingspartner. ‘We hebben vanuit onze achterban praktijkvoorbeelden aangedragen van hotspots waar het juist wél goed lukt. Wat bepaalt daar het succes? Spot On levert praktische handvatten op waarmee sportaccommodaties van elkaar kunnen leren.’

_{Lodewijk Klootwijk}

Directeur POS

‘De zorg loopt vast en sport- en beweegonderzoek is onmisbaar voor de transitie van een curatief naar een preventief stelsel.’

Meedenken én kennis delen

Ondernemende sportaanbieders zijn in sommige gevallen deelnemers aan de studies binnen MOOI in Beweging. Maar er zijn ook ondernemers – binnen POS heten ze de ‘onderzoekspioniersgroep’ – die graag meedenken over het opzetten van wetenschappelijk onderzoek. Andersom werkt het ook, namelijk bij het delen van kennis uit sport- en beweegonderzoek met ondernemers. Daarin spelen de bij POS aangesloten brancheorganisaties een rol. Als koepel werkt POS voor kennisverspreiding daarnaast nauw samen met het Kenniscentrum Sport & Bewegen. Klootwijk: ‘Voor het lokale beleid is verder de verbinding met ondernemers heel belangrijk. We ontwikkelen hiervoor een structuur met POS-kantoren, lokale netwerken als aanspreekpunt voor gemeenten die ondernemende sportaanbieders in de lokale plannen willen betrekken. Er zijn al 36 POS-kantoren actief en zo’n 110 gemeenten hebben ons erover benaderd. Ook deze infrastructuur is belangrijk voor het delen van onderzoekskennis, en om te zorgen dat ondernemende sportaanbieders die kennis toepassen om het sportaanbod te verbeteren.’

Onderzoek voor systeemverandering

Beide geïnterviewden verwachten dat MOOI in Beweging kan bijdragen aan een steviger plek van sport en bewegen in zorg en welzijn. Klootwijk: ‘De zorg loopt vast, dus we moeten veel meer aan de voorkant doen. Sport kan een grote rol spelen, en sport- en beweegonderzoek is onmisbaar voor de transitie van een curatief naar een preventief stelsel. Misschien is dit wel de ultieme, overkoepelende maatschappelijke uitdaging waar we samen aan moeten werken, ook binnen het programma. Hoe gaan we die systeemverandering voor elkaar krijgen?’ Van Bergenhenegouwen: ‘We hebben elkaar inderdaad hard nodig: wetenschappers, professionals in zorg en welzijn, ondernemers, beleidsmakers. MOOI in Beweging brengt iedereen heel goed bij elkaar. Mijn oproep: laten we allemaal openstaan voor minder conventionele samenwerkingen. Dat betekent – als voorbeeld – dat je als zorgverlener niet alleen met die ene vertrouwde fysiotherapeut werkt. Er zijn nog veel meer ondernemende sportaanbieders die aan jouw doel kunnen bijdragen. En die misschien iets voor je cliënt of patiënt kunnen betekenen. Denk out of the box: je bent omringd door creatieve breinen die kansen zien en samen maatschappelijke impact willen maken.’